|
حدود ۹۰ خاک ایران در محدوده فلات ایران واقع شده و کشوری کوهستانی محسوب می شود بیش از نیمی ازمساحت کشور را کوهها وارتفاعات ,۱۴ را صحراها و کمتر از ۱۴ آن را نیز اراضی قابل کشت تشکیل داده است
کشور ایران با ۱۹۵/۶۴۸/۱ کیلومتر مربع وسعت (هفدهمین کشور جهان )در نیمکرة شمالی ،نیمکرة شرقی، در قارة آسیا و در قسمت غربی فلات ایران واقع شده و جزء کشورهای خاورمیانه است . نصف النهار َ۵ ْ۴۴ شرقی از غربی ترین نقطه ایران (حدود ۵۰ کیلومتری غرب ماکو) و نصف النهار َ۱۸ ْ۶۳ شرقی از شرقی ترین نقطه ایران (حدود ۱۵۰ کیلومتری جنوب شرقی سراوان )عبورمی کند .همچنین مدار َ۳ ْ۲۵ شمالی از جنوبی ترین نقطة ایران (حدود ۸۵ کیلومتری چابهار)َ و مدار َ۴۷ ْ۳۹ شمالی از شمالی ترین نقطة ایران (حدود ۸۰ کیلومتری شمال ماکو) می گذرد. همسایگان ایران و طول مرزهای مشترک آنها با ایران عبارتنداز :جمهوری های ارمنستان (۴۰ )،آذربایجان (۷۶۷ ) و ترکمنستان (۱۲۰۶ ) در شمال ،افغانستان (۹۴۵ )و پاکستان (۹۷۸ کیلومتر)در شرق وترکیه (۴۸۶ )و عراق (۱۶۰۹ کیلومتر) در غرب .طول سواحل ایران در امتداد دریای خزر از رودخانة آستارا تا خلیج حسینقلی ۶۵۷ کیلومتر ،دریای عمان از خلیج گواتر تا بندرعباس ۷۸۴ کیلومتر و خلیج فارس از بندر عباس تا دهانة اروندرود نیز ۱۲۵۹ کیلومتر است که در مجموع پیرامون ایران بالغ بر ۸۷۳۱ کیلومتر می باشد . ارتفاعات ایران رابطور کلی می توان به چهار رشته کوه اصلی تقسیم نمود که عبارتند از :رشته کوههای شمالی ،رشته کوههای غربی ، رشته کوه های جنوبی و کوههای مرکزی و شرقی . کوههای شمالی از کوههای آرارات در ترکیه شروع شده ،به ترتیب باکوه‌های علمدار، سهند، سبلان ، کوههای طالش ، کوههای قافلانکوه در آذربایجان ، رشته کوه های البرز در شمال تهران و قسمت جنوبی استانهای گیلان و مازندران ،رشته کوههای آلاداغ ،بینالود ،هزار مسجد وقره داغ در خراسان ادامه یافته ،در افغانستان به کوههای هند وکش می‌پیوندد. بلندترین نقطه این کوهها، قلة دماوند با ۵۶۷۱ متر ارتفاع است که بلندترین نقطة ایرن نیزمحسوب می شود. رشته کوههای غربی نیز از آرارات شروع شده واز شمال غربی به سوی جنوب شرقی امتداد داشته و کوههای ساری داش ، چهل چشمه ،پنجه علی ، الوند ،کوههای بختیاری ،پیشکوه وپشتکوه ،اشتران کوه و زردکوه رادربرمی گیرد که تقریبا" تمام این سلسله کوهها را در مجموع رشته کوه زاگرس می نامند .بلندترین نقطه این رشته ، قله دینار (دنا) است که ۴۴۰۹ متر ارتفاع دارد. رشته کوه های جنوبی از خوزستان تا سیستان و بلوچستان امتداد یافته وبه کوههای سلیمان در پاکستان می پیوندد و شامل کوههای سپیدار، میمند، کوههای بشاگرد و کوه بم پشت می باشد. کوههای مرکزی و شرقی عمدتا" شامل کوههای کرکس ، شیرکوه ،کوه بنان ،جبال بارز،بزمان وتفتان بوده و بلندترین نقطه این کوهها ،کوه هزار(۴۴۶۵ متر) می باشد . اکثر رودهای جاری درایران کم آب بوده وتنها رود قابل کشتیرانی آن ،رود کارون است .رودهای ایران در چهار حوضة عمدة دریای خزر ،خلیج فارس و دریای عمان ، دریاچة ارومیه و آبریزهای داخلی جریان دارند. مهمترین رودهای حوضة خلیج فاس و دریای عمان عبارتنداز :کارون ،جراحی ،کرخه ،دز، زهره ،مند ،هندیجان ،دالکی ، سیمره ،تیاب ، شور،اروند رود، کل ،مهران ،الوند، میناب ، سرباز و باهوکلا ت . سیمینه رود، زرینه رود،آجی چای (تلخه رود)و نازلو چای ،از رودهایی هستند که به دریاچه ارومیه می ریزند. رودهای عمدة حوضة دریای خزر عبارتنداز: قزل اوزن ، سفید رود، شور،اهرچای ،زنجان چای شاهرود،قره سو،ارس ، چالوس ،هراز،تجن ،گرگان واترک . همچنین رودهای بمپور، هلیل رود، ماشکل ، شور، کال شور، جوین ،کر، زاینده رود،حبله رود،قره چای، کرج ،جاجرود وکشف رود نیزبه حوضه‌های داخلی می ریزند. خلیج فارس که درجنوب ایران واقع شده و ارتباط دریایی کشور را از طریق تنگة هرمز و دریای عمان با سایر نقاط جهان تأمین می کند، در حدود ۲۴۰۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. وسیعترین جزیره‌های ایران که عمدتا" در خلیج فارس و تنگة هرمز واقع شده‌اند عبارتنداز:قشم (۱۴۹۱ کیلومترمربع ) ، کیش (۷/۸۹ )، لاوان (۷۶ )، لارک (۷/۴۸)، هرمز(۹/۴۱)، هنگام (۶/۳۳ )،اشک (۳/۲۶ کیلومتر مربع در دریاچة ارومیه )، فارور بزرگ (۲/۲۶ )، هندورابی (۱/۲۱)، خارک (۵/۲۰ )، مینو(۸/۱۷ )، وسری (سیری ۳/۱۷ کیلومتر مربع ). دریای خزر با ۲۰۰/۴۲۴ کیلومتر مربع وسعت (بزرگترین دریاچة جهان ) در شمال ایران واقع شده و ارتباط دریایی ایران را با کشورهای اروپائی از طریق آبراهه های ولگا ودن در کشور روسیه برقرار می کنند. آب بیشتر دریاچه های ایران شور است و بزرگترین آنها عبارتنداز: ارومیه (۴۸۶۸ کیلومتر مربع )، نمک (۱۸۰۶)، هامون جازموریان (۱۰۹۷ )، بختگان (۷۵۰ )، طشک (تشک ۴۴۲ )، مهارلو(۲۰۸ )، حوض سلطان (۵/۱۰۶ )، فامور (پریشان ۴۳)و زریوار (۵/۸ کیلومتر مربع ). در حدود ۱۸۰۲۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران را جنگل پوشانده که حدود ۵/۵۵ % آن مربوط به جنگل های بلوط غرب کشور است و «جنگل های شمال » در حاشیة جنوبی دریای خزر ۱۹% ،جنگل های پستة پراکنده در جنوب وشرق ۳/۱۳ % ، جنگل های کوهستانی ارس ۶/۶ % ،و جنگل های گرمسیری و کویری نیز ۶/۵ % آن را تشکیل می دهد. کشور ایران داری آب وهوایی متنوع و متفاوت بوده و با مقایسه نقاط مختلف کشور این تنوع رامی توان به خوبی مشاهده نمود . ارتفاع کوههای شمالی ، غربی و جنوبی به قدری زیاد است که از تأثیر کلی بادهای مرطوب دریای خزر ،دریای مدیترانه و خلیج فاس در نواحی ایران جلوگیری می کند. به همین سبب دامنه های خارجی این کوهها دارای آب وهوای مرطوب بوده و دامنه های داخلی آن خشک است . در کرانه های جنوبی دریای خزر آب و هوا معتدل ،و میزان بارندگی آن به خصوص در سواحل غربی گیلان بیشتر از سایر نقاط است . مقدار متوسط گرمای سالانه دراین نواحی در حدود ۱۸ درجه سانتیگراد می باشد . آب وهوای قسمت غربی کشور مدیترانه‌ای است که در نواحی جنوبی آن آب وهوای نیمه صحرایی گرم نیز بر آن تأثیر می گذارد .دراین نواحی تابستانها با گرمای شدید در دره‌ها و هوای معتدل در ارتفاعات همراه بوده و در زمستانها هوای معتدل در دره ها و سرمای شدید در ارتفاعات حکمفرمااست . در نواحی جنوبی ،با وجود هوای مرطوبی که در سرتاسر این منطقه حاکم است، میران حرارت دراین قسمت ها بالا بوده ، به طوری که حداکثر گرما در خوزستان به ۵۴ درجه سانتیگراد نیز می‌رسد .از ویژگیهای این ناحیه تابستانهای گرم و زمستانهای معتدل است و اختلاف درجه حرارت در فصول مختلف و شب و روز ،زیاد نیست .به علت وجود کوههای البرز درشمال و رشته کوههای زاگرس در غرب کشور، همانگونه که ذکر شد ، نواحی داخلی فلات ایران دارای آب و هوای خشک وبیابانی است . در کوهپایه های شمالی و غربی اثراتی از آب وهوای معتدل مجاور در آن وجود داشته و هرچه از غرب به شرق و ازشمال به جنوب برویم از اثر بادهای مرطوب کاسته شده و گرمای هوا نیز افزایش می یابد. درقسمت پست مرکزی ،شرقی و جنوب شرقی ایران آب وهوای بیابانی حکمفرماست . که ازمشخصا ت آن سرمای شدید زمستانهاو گرمای سوزان تابستانهاو اختلاف فاحش بین در جه حرارت شب و روز می باشد.
+ نوشته شده در شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۶ساعت 13:40 توسط ق
|
آنتی سیکلون (مرکز پرفشار) چیست؟ مناطق پرفشار، مدور و غیرمنظم را که جهت حرکت آنها در جهت حرکت عقربه‌های ساعت است، واچرخند یا آنتی سیکلون می‌نامند از آنجا که جهت حرکت باد در آنتی سیکلون‌ها بر خلاف جهت حرکت باد در سیکلون‌ها می‌باشد بنابراین به آن حرکت، واچرخندی و چنین سیستمی را سیستم واچرخندی می‌گویند. آنتی سیکلون‌ها در شرایط هوا و اقلیم نقش بسیار مهمی دارند. از نظر دینامیک، آنتی سیکلون‌ها از بسیاری جهات شبیه سیکلون‌ها هستند. در واقع می‌توان گفت آنتی سیکلون‌ها مراکز پرفشار بوده و حرکت هوا در آنها از مرکز به اطراف و از بالا به پایین بوده و در نیمکره شمالی گردش هوا در آن در جهت حرکت عقربه‌های ساعت و در نیمکره جنوبی بر خلاف جهت حرکت عقربه‌های ساعت می‌باشد. همانطور که فعالیت‌های چرخندی توام با ایجاد بادهای نسبتا قوی می‌باشند، واچرخندهای قوی نیز با جریان‌های هوای سرد و چگالی که از قطب به طرف عرض‌های جغرافیایی پایین حرکت می‌کنند، به راه می‌افتند و بادهای قوی را در این مدارها ایجاد می‌کند که به آن باد شمالی (Norther ) گفته می‌شود.
سیکلون (مرکز کم فشار) چیست؟ یک چرخند یا سیکلون، منطقه‌ای است از هوای کم فشار و تقریبا دایره‌ای شکل که قطر آن ممکن است به صدها کیلومتر برسد. این منطقه از هوا در نیمکره شمالی در خلاف جهت عقربه‌های ساعت و در نیمکره جنوبی در جهت حرکت عقربه‌های ساعت در چرخش می‌باشد؛ در چنین ناحیه‌ای کمترین مقدار فشار جوی در مرکز بوده و در امتداد شعاع و به طرف خارج از مرکز مقدار فشار افزایش می‌یابد؛ در واقع سیکلون یک مرکز کم فشار است. هرچند باد تحت تاثیر گرادیان فشار (اختلاف فشار بین دو مرکز فشار) به جریان می‌افتد اما در سیکلون، جریان هوا تحت تاثیر نیروی اصطکاک، کوریولیس و نیروی گریز از مرکز به جای اینکه به طور مستقیم به سمت مرکز کم فشار باشد در امتداد خطوط هم فشار می‌وزد و با جهت گرادیان فشار زاویه نسبتا بزرگی می‌سازد. در نیمکره شمالی به حرکت پادساعتگرد، گردش چرخندی (Cyclonic Circulation ) گفته می‌شود نکته قابل توجه اینکه چرخند بر خلاف آنچه از نامش تداعی می‌شود هیچ توفان مخرب و خطرناکی را ایجاد نمی‌کند بلکه تنها یکی از الگوهای متعارف آب و هوایی عرض‌های میانی است. گرچه گرادیان‌های شدید فشار در مناطق کم فشار عرض‌های میانی، وزش بادهای شدیدی را یه دنبال می‌آورد؛ اما این بادها را نباید با توفندها و یا چرخند‌های حاره‌ای یکی دانست.
چگونه باران می‌بارد؟ باران پس از سرد شدن بخارهای جوّی به وجود آمده و بر زمین می‌بارد. منبع اصلی تولید باران جبهه‌های هوا (weather fronts ) یعنی دما و رطوبت است. وقتی هوای گرم به بالای آسمان صعود می‌کند، بخار آب را هم همراه خودش به بالا به داخل آسمان می‌برد. در بالای آسمان، بخار آب سرد می‌شود و قطره‌های آب دور ذرات ریز گرد و غبار موجود در هوا تشکیل می‌شود. مقداری از بخار آب هم به شکل کریستال‌های ریز یخ منجمد می‌شود که قطرات آب سرد شده را جذب می‌کند. آشنایی با مضامین تخصصی آب و هوا قطرات به شکل کریستال‌های یخ، منجمد می‌شود و کریستال‌های بزرگ تری را تشکیل می‌دهد که ما آنها را برف ریزه می‌نامیم.موقعی که برف ریزه‌ها سنگین می‌شوند، پایین می‌افتند. برف ریزه‌ها در مسیرشان رو به پایین با هوای گرم تر برخورد می‌کنند و ذوب می‌شوند و به صورت قطرات باران در می‌آیند.بد نیست بدانید کارخانه‌ها، ماشین‌ها، کامیون‌ها، و وسایلی که دارای دودکش هستند، از سوخت فسیلی نظیر زغال و مواد نفتی استفاده می‌کنند. سوخت این دو نوع ماده موادی نظیر اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن را وارد هوا می‌سازد. در فضا این اکسیدها تغییر می‌کنند و به گرد و غبار و باران اسیدی تبدیل می‌شوند. منبع: رشد
+ نوشته شده در یکشنبه ۵ آذر ۱۳۹۶ساعت 11:23 توسط ق
|
|
درباره وبلاگ 
|
