آن بخش از علوم زمين را كه به مطالعه اتمسفر سياره زمين مي پردازد ، علوم اتمسفري مي نامند. شاخص ترين اين علوم هواشناسي و آب و هواشناسي است . عمده ترين عامل تفكيك اين دو علم مقياس زماني است، زيرا مطالعه اتمسفر در مقياسهاي زماني و مكاني متفاوت انجام مي شود، به طوري كه اقليم شناسي را مي توان هواشناسي دراز مدت و در مقياس بزرگ در نظر گرفت.اصطلاح ((هوا)) شرايط جوي موجود در زمان معين و محدود را مشخص مي كند. در هواشناسي سعي مي شود با استفاده از اصول و مفاهيم فيزيكي و مدل هاي تجربي، عناصر و عوامل بوجود آورنده ي هوا شناسايي شود تا در نتيجه اين شناخت بتوان وضع هوا را در كوتاه مدت پيشبيني كرد.

بديهي است كه وضع هوا ، پيوسته تغيير مي كند ، اما معمولا در هر مكان مشخص در طول سال يك هواي معين به دفعات بيشتري جابجا مي شود ، به طوري كه از نظر فراواني ، اين هوا در آن مكان نمود بيشتري مي يابد. اين هوا در هر منطقه آب و هواي آن منطقه به حساب مي آيد. پس آب و هوا عبارت است از: هواي غالب در يك محل در دراز مدت.

اقليم هم مانند هوا در حال تغيير است و فقط در مدت زمان طولاني توزيع بهنجار پيدا مي كند. در تغييرات آب و هواي يك منطقه يا توزيع آب و هوا ها در سطح زمين ، علاوه بر تاثير عوامل ديناميكي و فيزيكي اتمسفر ، ناهمواري هاي سطح زمين ، پوشش گياهي،آب و خاك و عرض جغرافيايي نيز موثرند.

اگر هوا را با ويژگي هاي معين آن يك(( تيپ هوا )) تعريف كنيم، آب و هواي هر محل عبارت خواهد بود از هواي غالب بر آن محل.

در حقيقت هوا شناسي قوانين حاكم بر اتمسفر را كشف مي كند و جغرافيدان يا آب و هوا شناس تاثير اين قوانين را بر زندگي انسان ها در مكان هاي مختلف بررسي مي نمايد.

به طور كلي تفاوت هاي آب و هوا شناسي با هواشناسي را مي توان در 5 بند خلاصه كرد.

1-هوا شناسي هوا را و اقليم شناسي آب و هوا را شناسايي و تبيين مي كند.

2-هواشناسي وضعيت جوي را به طور عام و براي يك لحظه بررسي مي كند، اما آب و هوا شناسي تيپ هواي غالب در يك مكان معين را در دوره اي طولاني مطالعه و تفاوت هاي آب و هوايي مكان ها را كشف مي كند.

3-هدف هوا شناسي شناخت مطلق و عام اتمسفر و تغييرات هواست ، ولي در آب و هوا شناسي سعي مي شود با شناخت آب و هواي هر منطقه ، تاثيرات آب و هوايي آن بر روي فعاليتهاي انساني مشخص شود.

4-هوا شناس وضع هوا را در كوتاه مدت پيشبيني مي كند، اماآب و هواشناس بر اساس عوامل به وجود آورنده آب و هوا ، پديد آمدن آب و هواي خاصي را در مكاني خاص و با توجه به تاثير آن در زندگي انسانها پيشبيني مي كند.

5-ابزار شناسايي و توجيه هوا شناس اصول و قوانين و مدلهاي فيزيكي و ديناميكي است ، اما ابزار آب و هوا شناس ، علاوه بر اصول علم هوا شناسي ، اصول و مفاهيم جغرافيايي نيز هست.

ماخذ: كتاب مباني آب و هوا شناسي- دكتر محمد رضا كاوياني و دكتر بهلول عليجاني

+ نوشته شده در  سه شنبه ۷ مهر ۱۳۸۸ساعت 6:58  توسط ق  |