تحول کاربری اراضی در نواحی روستایی پیرامون شهر کاشان نوع مقاله : علمی - پژوهشی نویسندگان 1 دکترای جغرافیا و آمایش کیفیت محیطی مناطق روستایی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران. 2 فرهاد عزیزپور، دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران چکیده در بستر زمان، عوامل و نیروهای درونی و بیرونی، هر یک به شکلی در روند تحولات سکونتگاههای روستایی تأثیرگذارند. به عبارتی کاربری اراضی سکونتگاههای روستایی و شهری بهعنوان یک نظام مکانی- فضایی دائم در حال تحولاند این تحولات از یکسو تحت تأثیر نیروها و روندهای درونی این نظاماند، و از طرفی از عوامل و نیروهای بیرونی که خود از سایر واقعیتهای مکانی- فضایی و یا غیر فضایی نشأت میگیرند، تأثیر میپذیرند. بخش مرکزی کاشان نیز در حال تجربه این تحولات میباشد. این منطقه با بیش از 300 هزار نفر جمعیت، از مشکلاتی همچون، عدم تعادل فضایی، پراکنده رویی و تمرکز شدید رنج میبرد. پیامد منطقی این تمرکز را میتوان در رشد کالبدی شهر کاشان، خالی شدن سکنه روستاها، پدیدار شدن نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی، تخریب اراضی کشاورزی، بورسبازی زمین و رانتخواری، آسیبهای اکولوژیکی و... مشاهده نمود. ازاینرو، تحلیل کاربری اراضی در این محدوده ضرورت دارد. برای این منظور نخست با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست 8 و با تکیهبر بعد ریختشناسی ساختار فضایی، تغییرات کاربری اراضی استخراج، تحلیل و برای سال 1410 شبیهسازی میشود. در گام دوم، با استفاده از سه شاخص توزیع، خوشهبندی و تجمع، بر پایه دادههای جمعیت در سالهای مزبور، سیمای فضایی منطقه ترسیم میگردد. نتایج تحقیق نشان میدهد، نظام کاربری اراضی منطقه بهطور شدیدی متأثر از پدیده خزش شهری است، که این امر زمینه تحول کاربریهای اراضی روستاها بهویژه اراضی کشاورزی را فراهم کرده است. همچنین، عوامل و نیروهای درونی و بیرونی مختلف با منشاء محیطی- اکولوژیک، اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در تغییر کاربری اراضی اثرگذار بودهاند، که در این میان نقش منابع آب و جریان جمعیت از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر عوامل برخوردار است. درواقع، روستاها بهمنزله عرصه تکمیلی برای کارکردهای شهر کاشان شدهاند. کلیدواژهها
+ نوشته شده در پنجشنبه ۱۴ بهمن ۱۴۰۰ساعت 22:6  توسط ق
|
|